Đào tạo nguồn nhân lực ngành thương mại điện tử

Năm 2021, lĩnh vực này đạt tốc độ tăng trưởng hơn 20% và đạt quy mô hơn 16 tỷ USD. Sự phát triển bùng nổ của TMĐT đã kéo theo nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ ngành cũng tăng mạnh.

Báo cáo của Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM) cho thấy, trong 10 năm qua, số trường đại học mở ngành đào tạo TMĐT đã tăng lên đáng kể. Tuy vậy, hiện mới có 30% nhân lực ngành TMĐT trải qua đào tạo chính quy; 55% đến từ các ngành có liên quan gần (như kinh doanh, thương mại, công nghệ thông tin); 15% còn lại đến từ các ngành nghề khác. Điều này cũng đồng nghĩa dư địa cho các cơ sở đào tạo nhân lực TMĐT là rất lớn. Nhấn mạnh với tốc độ phát triển "nóng" như hiện nay, nhu cầu nguồn nhân lực cho TMĐT ở Việt Nam đang rất lớn, bà Lại Việt Anh, Phó cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số cho rằng, việc đào tạo bài bản nguồn nhân lực chất lượng cao về TMĐT tại hàng triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các hộ kinh doanh trên cả nước là một trong những yếu tố quyết định tới sự phát triển nhanh và bền vững của TMĐT nước ta trong giai đoạn tới.

Việc thúc đẩy đào tạo nguồn nhân lực TMĐT đang được đặc biệt quan tâm. Trong Quyết định số 645/QĐ-TTg ngày 15-5-2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021-2025 đã đặt ra mục tiêu tới năm 2025 có 50% cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp triển khai đào tạo TMĐT; 1 triệu lượt doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cán bộ quản lý nhà nước, sinh viên được tham gia các khóa đào tạo về kỹ năng ứng dụng TMĐT.

Dẫn đánh giá của nhiều tập đoàn TMĐT lớn, bà Lại Việt Anh cũng cho rằng, nguồn nhân lực tham gia TMĐT ở Việt Nam khá trẻ và có khả năng hấp thụ công nghệ mới nhanh nhạy, có thể khởi nghiệp trên môi trường số... Đây là những yếu tố rất thuận lợi cho các hoạt động đào tạo nhân lực TMĐT ở Việt Nam. Đồng thời, để việc đào tạo nhân lực phục vụ hiệu quả cho TMĐT, cần áp dụng mô hình đào tạo kết nối 3 bên, gồm cơ sở đào tạo, doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước, các hiệp hội, tổ chức để cùng nhau nâng cao chất lượng đào tạo, với tính ứng dụng cao, phù hợp với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.

Ông Đoàn Quốc Tâm, Trưởng ban Hợp tác (VECOM) bày tỏ, việc đào tạo nhân lực ngành này còn rất nhiều thách thức cần vượt qua. Đội ngũ giảng viên cần nâng cao số lượng và chất lượng, việc thiết kế các chương trình đào tạo phải đi vào thực tế hơn, cũng như việc hợp tác đào tạo giữa nhà trường, cơ quan quản lý và doanh nghiệp phải được thắt chặt hơn. Vì vậy, VECOM đề xuất cần khảo sát định kỳ tình hình đào tạo TMĐT tại các cơ sở giáo dục đại học và cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Cùng với đó, xây dựng mạng lưới các cơ sở đào tạo TMĐT; bồi dưỡng giảng viên TMĐT; chú trọng hơn tới kiểm định chất lượng chương trình đào tạo ngành TMĐT...