Dâng hương kỷ niệm 109 năm ngày sinh Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa

Tại Khu lưu niệm Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa (xã Tường Lộc, huyện Tam Bình), các đại biểu đã bày tỏ lòng thành kính tưởng nhớ cuộc đời, sự nghiệp của Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa - người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người đặt nền móng vững chắc cho khoa học Việt Nam hình thành và phát triển, người con ưu tú của quê hương Vĩnh Long.

Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa tên thật là Phạm Quang Lễ, quê quán tại xã Hòa Hiệp, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. Ông là một trong những vị tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam, là nhà khoa học lớn, đại diện xuất sắc cho đội ngũ khoa học Việt Nam.

Năm 1935, ông đi du học tại Pháp. Sau những năm tháng học tập cần cù, với trí thông minh và nghị lực cao, ông đã nhận được ba bằng Đại học: Kỹ sư cầu đường, Kỹ sư điện và Cử nhân toán học. Sau đó, ông học tiếp và nhận thêm bằng Kỹ sư hàng không và Kỹ sư mỏ. Trong 11 năm du học ở nước ngoài, ông đã âm thầm nghiên cứu về ngành chế tạo vũ khí với mục đích phụng sự Tổ quốc giành độc lập. 

Tháng 9/1946, cùng với một số trí thức yêu nước, đáp lại lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ông trở về nước tham gia cuộc kháng chiến kiến quốc của dân tộc. Ngày 5/12/1946, ông được Chủ tịch Hồ Chí Minh giao làm Cục trưởng Cục Quân giới và được Bác đặt tên là Trần Đại Nghĩa.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, ông cùng các đồng chí của mình đã chế tạo thành công súng và đạn bazoka, súng đại bác không giật (SKZ), bom bay. Những loại vũ khí này đã tham gia hầu hết các trận đánh, duy trì cục diện chiến tranh nhân dân, tạo nên những kỳ tích mang màu sắc chiến tranh nhân dân Việt Nam. 

Năm 1948, ông được phong hàm Thiếu tướng trong đợt đầu tiên, được trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh và danh hiệu Anh hùng Lao động tại Đại hội Anh hùng, Chiến sĩ thi đua lần thứ Nhất năm 1952.

Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa trở thành người hỗ trợ về tinh thần cho những phát minh về quân giới cho đến ngày đất nước giành độc lập. Dưới sự chỉ đạo của ông, nhiều loại vũ khí trang bị bằng vật liệu có sẵn, với công nghệ đơn giản đã được chế tạo thành công như: Ngòi thủy lôi áp suất ABS, các loại mìn, thủ pháo dù cho đặc công đánh hiểm, sau này phát triển thành thủ pháo dù cho đặc công đánh sâu trong lòng địch...

Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa được Đảng và Nhà nước tin tưởng và giao nhiều trọng trách quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như: Cục trưởng Cục Quân giới, Cục trưởng Cục Pháo binh, Phó Chủ nhiệm và Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật (Bộ Quốc phòng), Thứ trưởng Bộ Công Thương, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp, Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam...

Dù ở cương vị nào, ông cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý. Cuộc đời và sự nghiệp của Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa là tấm gương sáng ngời về lòng yêu nước, quyết tâm và nghị lực phi thường vượt qua khó khăn, gian khổ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; tiêu biểu cho đỉnh cao về trí tuệ, bản lĩnh, năng lực và tâm huyết cống hiến để lại cho thế hệ trẻ nhiều bài học về sự say mê khoa học, dấn thân vì khoa học, tư duy sáng tạo, gắn với khoa học thực tiễn.