Sự bùng nổ của cuộc cách mạng 4.0 đã khiến ngành Công nghệ thông tin trở thành một trong những ngành nghề thu hút nguồn nhân lực trong những năm gần đây, nhưng cũng đi kèm với nhiều yêu cầu, thông tin, sự phức tạp khiến nhiều bạn trẻ còn e ngại khi chọn học. Nhiều người luôn cho rằng ngành học này khô khan, đầy con số hay những dòng code khó hiểu và bản thân tôi không phải ngoại lệ. Tuy nhiên, những định kiến đó của tôi đã hoàn toàn bị thay đổi sau khi nói chuyện với Lại Tuấn Dũng (SN 1998) - một nam sinh từng nhận học bổng Tiến Sĩ AI toàn phần ở tuổi 21 và hiện đang làm việc tại 3 trường đại học Deakin, Monash, và Swinburne ở Úc.
Khác với những tài năng AI trẻ của Việt Nam, Tuấn Dũng không xuất thân là con "nhà nòi". Con đường đến với Tiến sĩ AI tuổi 21 của anh chàng khá đặc biệt. Đằng sau những thành công của độ tuổi đôi mươi lại là câu chuyện thú vị ít ai biết.
Một số thành tích nổi bật của Tuấn Dũng như:
- Du học sinh ngành Khoa học dữ liệu (data science) tại đại học Swinburne, Australia.
- Á khoa chuyên Toán đầu vào trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam (2013) và nhận được học bổng của Hội Toán học Việt Nam do giáo sư Ngô Bảo Châu trực tiếp trao tặng.
- Từng nghiên cứu dự án “Xây dựng trợ lý ảo cho người khiếm thị” và được công nhận tại Hội nghị khoa học của Australia và được thuyết trình tại tòa nhà chính phủ Parliament House khi mới 18 tuổi.
- Được nhận vào làm việc tại Viện nghiên cứu A2I2 thuộc Đại học Deakin - Một trong những trung tâm về AI ứng dụng lớn nhất Australia.
- Nhận học bổng Tiến Sĩ AI toàn phần ở tuổi 21
- Làm việc tại 3 trường đại học Deakin, Monash, và Swinburne
Anh chàng sinh viên nghèo nỗ lực vươn lên khó khăn ở nơi "đất khách quê người"
Tuấn Dũng sinh ra trong một gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Cả bố và mẹ đều làm thợ may và đây cũng chính là nguồn thu nhập duy nhất để nuôi hai anh em Dũng ăn học ngày đó.
Ngay từ cấp 1, anh chàng đã bộc lộ rõ năng khiếu với môn Toán cùng niềm đam mê những con số nên khi lên cấp 2, Tuấn Dũng đã quyết tâm thi vào chuyên Toán của trường THCS Giảng Võ. Tại đây, anh được thầy cô rèn luyện, dìu dắt cho đội tuyển trường và trong các năm học sau đó, Dũng luôn giành giải nhất tại các cuộc thi Toán từ cấp trường cho đến cấp quốc gia.
Với sự nỗ lực của bản thân, năm 2013 Dũng thi đỗ vào trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam với điểm số gần như tuyệt đối, trở thành Á khoa của trường và nhận được học bổng của Hội Toán học Việt Nam do giáo sư Ngô Bảo Châu trực tiếp trao tặng.
Thế nhưng dường như mọi con đường đến với thành công của bất kì ai đều có những gập ghềnh. Với Dũng thì biến cố lớn ập đến vào năm 17 tuổi, khi Dũng sắp kết thúc chương trình học phổ thông của mình. Vì một vài lý do bất khả kháng, cả nhà Dũng đã phải rời xa căn nhà cũ để chuyển đến một nơi mới và bố mẹ Dũng cũng đã dành dụm toàn bộ số tiền đầu tư ít ỏi này để cho 2 con trai sang du học ở Úc như một cách để hoàn thành ước nguyện bấy lâu.
"Ban đầu gia đình định hướng mình học chuyên ngành Kỹ sư xây dựng - 1 trong những ngành hot nhất bên Úc thời bấy giờ nhưng mình không thích làm việc với những bản vẽ hay cấu trúc tòa nhà mà mình thích làm việc với máy tính. Bên cạnh đó, gia đình mình cũng có khá nhiều người thân ở bên Úc, họ đã định cư và có quốc tịch nên hầu như ai cũng khuyên nên sang bên này du học bởi sự văn minh và vốn kiến thức rộng rãi mà đất nước này đem lại", Dũng cho biết.
Khó khăn không chỉ dừng lại ở đó, vốn là học sinh chuyên Toán, Dũng thừa nhận mình có phần hạn chế môn tiếng Anh. Trong những năm cấp 2 và cấp 3 anh chàng luôn là người học tiếng Anh kém nhất lớp, đến mức không hiểu thầy cô nói gì nên khi làm các bài test hay bài kiểm 15 phút, Dũng luôn chỉ dừng ở mức 1-2 điểm.
Anh chàng tâm sự: "Thậm chí hồi đó mình còn khóc tại chỗ, vì cả lớp ai cũng được điểm cao, cô giáo tiếng Anh thấy vậy cũng thương mình nên gọi điện trực tiếp cho bố mẹ mình và giới thiệu gia sư để mình học. Mình nhớ mình học mãi và thi 3 lần mới được 6.0 IELTS, đủ điều kiện để sang Úc du học".
Biết gia đình không có điều kiện, khi mới sang nước ngoài hai anh em Dũng đã lăn xả làm thêm để kiếm tiền trang trải học phí. Từ rửa bát đến chạy bàn, chỉ cần có tiền là hai anh em sẽ làm. Nhưng ngôn ngữ chính là rào cản lớn nhất đối với Dũng, không hiểu khách hàng nói gì mà cũng không thể nói chuyện với đồng nghiệp, anh chàng cho biết thường xuyên bị chủ quán đuổi vì không nói được tiếng Anh: "Tên đồ ăn trong menu mình không biết đọc, thậm chí họ bảo mình phân chia đồng xu khi trả lại tiền thừa cho khách mình cũng không biết. Nên họ cho mình vào khu rửa bát khá là cực".
Vừa học vừa làm, với thời gian đi làm thêm thường là 4-5 ngày/ tuần và phải làm ca sáng nên hầu như sáng nào Dũng cũng phải đi từ lúc 5 giờ. Vào những ngày mùa đông ở Úc nhiệt độ hạ xuống 0 độ C thì công việc càng vất vả hơn.
"Lặp lại liên tục việc học và đi làm thêm như vậy khiến mình sụt cân khá nhiều, sức khỏe yếu đi. Sang đây được 3 tháng mà mình chỉ còn 45kg", Dũng nhớ lại.
Hành trình mở ra chân trời kiến thức mới tới Tiến sĩ ngành Trí tuệ nhân tạo ở tuổi 21
Bất chấp rào cản ngôn ngữ, với sự nỗ lực của bản thân, ngoài việc đi học, đi làm thêm, Tuấn Dũng thường xuyên chủ động liên hệ với thầy cô trong trường để học hỏi và trao đổi thêm kiến thức. Do vậy mà thành tích học tập trên lớp của anh chàng khá ấn tượng. Không chỉ thường xuyên đạt điểm tuyệt đối các môn lập trình mà Dũng còn nhận được học bổng sinh viên xuất sắc nhất toàn khóa do chính thầy trưởng khoa cùng các nhà tài trợ trao tặng. Bài làm của cậu bạn thường được đăng lên website trường Đại học Swinburne để làm bài mẫu cho các sinh viên.
"Mình thường thể hiện ra bên ngoài bằng cách viết các bài blog, tương tác với các bạn sinh viên khác để thầy cô biết đến mình. Ngoài ra mình còn xin vào làm tại các trung tâm hỗ trợ sinh viên để có thể giúp đỡ thầy cô trong việc giải đáp thắc mắc cho sinh viên trên các diễn đàn trường", Dũng tiết lộ.
Năm nhất đại học, anh chàng đã được giới thiệu vào làm việc chung với giảng viên của trường trong dự án "Xây dựng trợ lý ảo cho người khiếm thị". Nghiên cứu này đã được công nhận tại Hội nghị khoa học của Australia và được thuyết trình tại tòa nhà chính phủ Parliament House. Ngay sau bước đệm đó, Dũng được thầy cô tin tưởng giao trọng trách đảm nhiệm vai trò trợ giảng môn lập trình cơ bản cùng các giáo sư, tiến sĩ khác tại Đại học Swinburne - nơi anh đang theo học.
Với loạt thành tích ấn tượng và có mối quan hệ tốt với giáo viên, Dũng tiếp tục được thầy cô giới thiệu và được nhận vào làm việc tại Viện nghiên cứu A2I2. Đây là viện nghiên cứu trí tuệ nhân tạo ứng dụng lớn bậc nhất nước Úc, trực thuộc Đại Học Deakin. Làm việc tại đây gần 3 năm, ngay khi vừa nhận bằng Cử nhân ngành lập trình, Dũng đã nhận được học bổng Tiến sĩ AI toàn phần ở tuổi 21.
Chia sẻ về cảm xúc khi đạt được thành tựu này, Dũng cho biết: "Việc nhận được học bổng Tiến sĩ AI toàn phần như một bước đệm giúp mình bước vào con đường nghiên cứu và cũng là bước đầu của một chặng đường mới. Nhận được học bổng sớm giúp mình đẩy nhanh được tốc độ học, tiết kiệm thời gian và là động lực khiến mình cố gắng hơn vì gia đình và làm được nhiều việc có ích cho xã hội".
Dũng Lại Lập Trình - Dự án tâm huyết cá nhân được ra đời
Ngoài thời gian làm việc tại các trường Đại học ở Úc, dù bận rộn nhưng Dũng vẫn dành thời gian đầu tư cho kênh YouTube và TikTok cá nhân của mình. Được biết, kênh YouTube của Dũng hiện đã hút tới hơn 288k lượt subscribes, trong khi con số này trên TikTok rơi vào khoảng 93k. Dũng thường xuyên đăng tải những video dạy học lập trình cho người mới bắt đầu bằng tiếng Việt, cũng như chia sẻ những kinh nghiệm du học Úc.
Với thương hiệu "Dũng Lại Lập Trình" được khá nhiều bạn trẻ biết đến, anh chàng mong muốn sẽ truyền cảm hứng về ngành lập trình và IT đến với tất cả mọi người. Dũng muốn chứng minh cho mọi người thấy rằng lập trình không hề khó nhằn và khô khan và dù bạn làm ngành nghề nào, bất kì ai cũng có thể bắt đầu học.
"Sau những thất bại như 2 lần trượt Google và kinh doanh thời trang, mình nhận ra mình thu lại được rất nhiều kinh nghiệm sau những vấp ngã đó. Mặc dù là dân IT nhưng mình đã có thể học được cách bố trí ánh sáng sao cho đẹp để áp dụng ngay vào việc quay video cho kênh YouTube cá nhân.
Nếu như xưa mình thường tập trung vào những việc không cần thiết như xây dựng một website thật đẹp, thì hiện tại mình nhận ra đó lại là vấn đề cuối cùng mà mình nên lo lắng đến. Bởi với công việc của mình thì việc xây dựng mối quan hệ với các khách hàng tiềm năng lại quan trọng hơn bao giờ hết. Chỉ cần bạn có định hướng, không ngại học hỏi và tìm hiểu thì thành công sẽ đến với bạn sớm thôi", Dũng chia sẻ.
Ảnh: NVCC; Thảo Vân; thiết kế Minh Trang