Rút, mua bán sổ bảo hiểm xã hội tạo hệ lụy rất lớn về an sinh xã hội

Tình trạng Bảo hiểm xã hội (BHXH) tiếp nhận hồ sơ của người lao động mỗi ngày đề nghị nhận bảo hiểm xã hội một lần tại tất cả các tỉnh thành rất phổ biến.

Theo khảo sát, đa phần những lao động này còn rất trẻ, có thời gian đóng BHXH dưới 10 năm. Họ từng làm việc tại các doanh nghiệp nhưng sau đó thất nghiệp do ảnh hưởng dịch Covid-19. Rời doanh nghiệp, số lao động này tìm những công việc tự do để mưu sinh, do đó họ có nhu cầu rút bảo hiểm một lần để giải quyết khó khăn trước mắt.

Thống kê của BHXH ở một tỉnh miền Trung cho thấy trong 3 tháng đầu năm 2022, khoảng 2.500 người lao động đã làm hồ sơ hưởng BHXH một lần. Trước tình trạng này, BHXH tỉnh đã tăng cường tuyên truyền về lợi ích của việc đóng BHXH, cũng như những hệ lụy về sau nếu rút BHXH một lần. Tuy nhiên số lao động nộp hồ sơ vẫn đang tăng lên từng ngày.

Theo một vị Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết, việc nhận bảo hiểm xã hội một lần có thể giải quyết được một số khó khăn hiện tại, tuy nhiên người lao động sẽ đánh mất cơ hội hưởng các chế độ an sinh khi về già, sức khỏe suy yếu. Việc rút BHXH một lần khiến người lao động gặp rất nhiều thiệt thòi, vì vậy nên cân nhắc tới quyền bảo lưu để tiếp tục đóng khi có điều kiện.

"Rất nhiều chế độ bị mất khi rút bảo hiểm xã hội một lần, ví dụ như về già không có lương hưu, rồi khi không may qua đời không được hưởng chế độ hỗ trợ tử tuất. Do đó người lao động cần cân nhắc, thay vì rút một lần thì nên bảo lưu để khi có điều kiện lại tiếp tục đóng bảo hiểm đủ số năm quy định", ông khuyến cáo.

Tại lễ ký kết chương trình phối hợp về hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động và phát triển thị trường lao động tại Hà Nội vừa qua, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung đề cập vấn đề này.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, chương trình phối hợp được ký kết với nhiều nội dung nhất từ trước tới nay. Điều này thể hiện sự quyết tâm chính trị rất lớn của các bên, góp phần ổn định an sinh xã hội, nhằm mục tiêu đảm bảo an sinh, từ đó đáp ứng yêu cầu an dân.

Đánh giá về tình trạng một bộ phận người lao động chuyển sang hưởng bảo hiểm xã hội một lần, lãnh đạo Bộ nhận định có 3 nguyên nhân: Đời sống của một số người lao động còn khó khăn do tác động của COVID-19 gây nên và khiến họ tạm tìm tới nguồn tài chính ban đầu mà chưa thấy được hậu quả lâu dài của việc rút BHXH một lần; chính sách tuyên truyền, phổ biến về bảo hiểm xã hội chưa đầy đủ khiến người dân chưa được tiếp cận đầy đủ thông tin nên quyết định "rút sổ"; một số cá nhân còn lợi dụng để mua, bán sổ bảo hiểm xã hội và gây nên tình trạng trục lợi bảo hiểm xã hội.

"Thực tế này sẽ tạo hệ lụy rất lớn về an sinh xã hội sau này. Chúng ta sẽ nghiên cứu kiên quyết xử lý nghiêm tất cả các trường hợp trá hình nhằm trục lợi bảo hiểm xã hội, lợi dụng lúc khó khăn của công nhân", Bộ trưởng khẳng định.

Bộ cũng sẽ đề xuất Chính phủ sớm tổng kết tình hình thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội một lần theo Nghị quyết 93 Quốc hội, qua đó xem xét báo cáo với Quốc hội nhằm điều chỉnh cho phù hợp thực tế...

Về phát triển thị trường lao động, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, Việt Nam được quốc tế đánh giá là một trong những nước phục hồi khôi phục thị trường lao động với tốc độ nhanh.

Theo đó, thị trường lao động đã khởi động lại ngay từ đầu quý I/2022 chứ không cần chờ tới quý II/2022 như trong dự kiến.

"Vì vậy, có thể thấy, chương trình hợp tác có một cái tầm nhìn chiến lược. Riêng về chuyện chống đứt gãy chuỗi cung ứng lao động, tại tất cả các cuộc họp, chúng tôi đều cảnh báo và đưa ra giải pháp cho các doanh nghiệp: Không trả lương được tất cả thì phải giữ được bảo hiểm xã hội và giữ được mức lương cơ bản. Do đó, hiện các doanh nghiệp giữ chân lao động rất tốt khi quay trở lại", Bộ trưởng cho biết.

Những nội dung phối hợp giữa các bộ, ngành

1. Phối hợp triển khai thực hiện và đánh giá kết quả các chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động, nhất là tổng kết, đánh giá các chính sách hỗ trợ người dân, người lao động, người sử dụng lao động theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 01/7/2021 của Chính phủ, nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét các chính sách hỗ trợ mới trong trường hợp cần thiết.

2. Tập trung phối hợp triển khai có hiệu quả Chương trình hỗ trợ phát triển thị trường lao động đến năm 2030 theo Quyết định số 176/QĐ-TTg ngày 05/02/2021 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó tập trung các giải pháp hỗ trợ phát triển cung - cầu lao động, tạo việc làm tốt hơn cho người lao động, đảm bảo môi trường làm việc an toàn cho người lao động, tăng tỷ lệ lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội đạt 45% vào 2025 và đạt 60% năm 2030.

3. Triển khai chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động theo Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg ngày 28/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ kịp thời, chính xác, trong đó tập trung phổ biến để người lao động nắm rõ chính sách và giám sát chặt chẽ việc triển khai thực hiện thông qua các cấp công đoàn; tuyên truyền cho các doanh nghiệp về chính sách và trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc thực hiện chính sách...

4. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các doanh nghiệp triển khai Chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề cho người lao động nhằm góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phục hồi và ổn định thị trường lao động từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp theo quy định tại Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 01/7/2021 của Chính phủ.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chủ trì, phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nghiên cứu, tổng kết mô hình "Chi lương linh hoạt" để tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động, bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật lao động, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động và người sử dụng lao động, xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ theo đúng tinh thần Chỉ thị số 37-CT/TW ngày 03/9/2019 của Ban Bí thư Trung ương Đảng.

5. Bộ LĐ-TB&XH chủ trì, tham mưu với Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014. Bảo hiểm xã hội Việt Nam quyết liệt triển khai Quyết định số 1676/QĐ-TTg ngày 21/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền bảo hiểm xã hội

Xây dựng kế hoạch, đầu tư nguồn lực, nhân lực tập trung tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội. Tập trung tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, các mạng xã hội để người lao động hiểu rõ sự cần thiết, lợi ích, vai trò, ý nghĩa của chính sách bảo hiểm xã hội. Phối hợp với các cơ quan truyền thông để tuyên truyền về lợi ích lâu dài của việc tham gia bảo hiểm xã hội, bảo đảm an sinh xã hội bền vững, hạn chế xảy ra tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần, không đảm bảo an sinh xã hội lâu dài và bền vững cho người lao động…