Cuộc chiến 'giành' công nhân Việt Nam của các đối tác Apple

Giai đoạn cuối hè là thời điểm mà các nhà sản xuất đối tác của Apple tại Việt Nam như Luxshare và Foxconn bắt đầu công tác tuyển dụng lao động. Trước đây để có được việc làm trong các nhà máy sản xuất AirPods và iPad, các ứng viên phải cạnh tranh rất khốc liệt. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây khi ngày càng có nhiều nhà sản xuất chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam, chính các nhà máy mới là đối tượng phải cạnh tranh để có được công nhân làm việc.

Bà Tống Diệp Anh, Giám đốc Marketing tại Việc 3 Miền, công ty tuyển dụng cho các nhà sản xuất của Apple, chia sẻ: “Có nhiều nhà máy đang cạnh tranh để tuyển mộ cùng một nhóm công nhân và rất nhiều nhà máy đã phải tăng chế độ đãi ngộ và tìm cách thu hút nhân công. Trước đây, khi nhu cầu tìm việc cao, người lao động phải trả tiền để có việc làm. Bây giờ thị trường việc làm đã bão hòa, người lao động có quyền lựa chọn”.

Trên TikTok và Facebook, các nhà sản xuất và nhà tuyển dụng tìm cách thu hút những người lao động tiềm năng bằng cách đăng video và tổ chức các buổi livestream hằng ngày để giới thiệu công việc. Một số nhà sản xuất hứa hẹn mức lương hàng tháng lên tới 12 triệu đồng (492 USD), cộng với tiền thưởng khi ký hợp đồng.

Theo một video trên TikTok, Foxconn cam kết thưởng cho tất cả công nhân mới 500.000 đồng/người. Các nhân viên trong công ty nếu giới thiệu công nhân đến làm cũng được thưởng 500.000/lao động.

Trong năm 2023, ngành sản xuất đồ điện tử của Việt Nam suy giảm và khiến hàng chục nghìn công nhân mất việc. Tuy nhiên, theo dữ liệu từ S&P Global, trong quý 2/2024, các nhà sản xuất Việt Nam đã ghi nhận mức tăng cao nhất về đơn đặt hàng trong hơn một thập kỷ qua.

"Hiện lao động Việt Nam, đặc biệt là giới trẻ có nhiều cơ hội làm việc hơn. Không dễ để các nhà máy truyền thống với công việc nhàm chán, vất vả tuyển dụng lại họ. Họ có quyền lựa chọn công ty. Đây là tín hiệu tốt để cac doanh nghiệp buộc phải quan tâm đến việc cải thiện điều kiện làm việc để thu hút lao động", David Yuen-Tung Chan, một nhà nghiên cứu tại Đại học Lĩnh Nam ở Hồng Kông cho biết. 

Việt Nam hiện là điểm đến yêu thích nhất đối với các nhà sản xuất công nghệ muốn dịch chuyển khỏi Trung Quốc để tránh chính sách thuế của Mỹ, trong đó có các nhà sản xuất đối tác của Apple như ới Luxshare, Foxconn và Goertek. Nếu như năm 2015, Việt Nam chỉ có 8 nhà sản xuất đối tác của Apple thì đến năm 2023 con số này đã lên tới 35.

Một trong những ưu thế của Việt Nam đó là lực lượng lao động tương đối rẻ và dồi dào. Tiền lương trả cho công nhân Việt Nam thấp hơn một nửa so với Trung Quốc, ngay cả khi chính quyền đã tăng mức lương tối thiểu 11,3% hàng năm trong 10 năm gần đây. Vào tháng 7/2024, Việt Nam đã tăng mức lương tối thiểu thêm 6% lên 4,96 triệu đồng/tháng.

Hãng Luxshare, hiện có kế hoạch mở rộng sản xuất tại Nghệ An trong năm nay, cũng đang gặp khó khăn trong tuyển dụng công nhân. Vào tháng 3, Luxshare đã yêu cầu chính quyền địa phương hỗ trợ tuyển dụng 1.500 lao động mỗi tháng. Chính quyền Nghệ An sau đó đã kêu gọi các trường đại học và trường dạy nghề địa phương cung cấp thực tập sinh và lao động cho công ty.

Vào tháng 6 tài khoản TikTok của Luxshare đăng một video thông báo rằng họ sẽ tăng tiền thưởng cho những nhân viên giới thiệu được người lao động mới từ 1 triệu đồng (40 USD) lên 1,8 triệu đồng (73 USD), với điều kiện công nhân mới phải làm việc đủ 02 tháng.  Luxshare cũng hướng dẫn nhân viên cách tìm kiếm công nhân như đăng bài trên phương tiện truyền thông xã hội, phát tờ rơi thông qua mối quan hệ cá nhân.

Anh Vương Văn Hùng, một nhân viên bảo vệ 25 tuổi làm việc tại một nhà máy của Luxshare ở Bắc Giang đã đăng các video giới thiệu về điều kiện làm việc cũng như cuộc sống hàng ngày "rất tiện nghi" ở công ty khi có cả khu nhà nghỉ và khu giải trí riêng với bàn bóng bàn và bàn bi-a, phòng tập thể dục và phòng chơi game. "Nếu bạn chưa có việc làm, hãy liên hệ với tôi. Tôi sẽ giúp bạn từ A đến Z", anh nói với gần 14.000 người theo dõi mình. Đối với mỗi người anh tuyển dụng, Luxshare đã hứa sẽ trả cho anh 5 triệu đồng.

Anh Hùng cho biết đã nói chuyện với hơn 100 ứng viên tiềm năng, họ quan tâm nhất đến mức lương và môi trường làm việc: "Bây giờ người lao động có quá nhiều sự lựa chọn. Nhiều người gia nhập công ty, nhiều người cũng rời đi. Họ thường chuyển giữa Luxshare, Foxconn và các công ty khác."