Tạo nguồn lực dồi dào cho khởi nghiệp sáng tạo

Đó là ý kiến của Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng tại Diễn đàn cấp cao “Kết nối nguồn lực hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo” được tổ chức sáng 28/11 tại Đại học Kinh tế Quốc dân.

Diễn đàn là một hoạt động thường niên của các kỳ tổ chức Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia (TECHFEST).

Tại Diễn đàn, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, chưa bao giờ doanh nhân Việt lại bàn nhiều và thực sự đau đáu về các mô hình phát triển, về quản trị rủi ro, đổi mới sáng tạo như bây giờ. Khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo là  động cơ chính để kinh tế đất nước phát triển bền vững. Khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo không chỉ là yêu cầu thành lập nhiều doanh nghiệp mới mà còn là yêu cầu làm mới với tất cả các doanh nghiệp đang tồn tại. Đặc biệt khởi nghiệp sáng tạo là mệnh lệnh của kỷ nguyên số.

Đồng quan điểm, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cho rằng, Việt Nam trong thời kỳ dân số vàng, nguồn nhân lực dồi dào, dư địa tăng trưởng còn lớn. Nếu áp dụng các thành tựu khoa học, công nghệ sẽ giúp tăng trưởng nhanh, bắt kịp với thế giới.

Muốn thế cần có chính sách khuyến khích được sự sáng tạo, cống hiến nhiều hơn của người dân, thu hút người tài trong và ngoài nước, ai có năng lực đều có thể cống hiến và sáng tạo, khơi dậy khát vọng dân tộc, ý chí tự cường và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc để xây dựng đất nước phát triển và thịnh vượng.

Việt Nam hiện có hơn 1.400 tổ chức có năng lực hỗ trợ khởi nghiệp, trong đó có 196 khu làm việc chung, 69 vườn ươm doanh nghiệp và 28 tổ chức thúc đẩy kinh doanh được thành lập.

Số lượng quỹ đầu tư mạo hiểm coi Việt Nam là thị trường mục tiêu hoặc có hoạt động tại Việt Nam hiên nay là 108 quỹ, trong đó có 23 quỹ có pháp nhân Việt Nam, 23 quỹ “thuần Việt”. Những con số này liên tục tăng trong những năm vừa qua.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Trần Văn Tùng, chúng ta cần thúc đẩy hơn nữa sự liên kết giữa các tổ chức này, đặc biệt cần hình thành các mô hình liên kết giữa Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp phát triển các không gian sáng tạo, khu làm việc chung hỗ trợ khởi nghiệp, không chỉ cơ sở hạ tầng mà còn là sự cổ vũ cho tự do sáng tạo, tinh thần doanh nhân.

Bên cạnh đó, chúng ta cần nâng cao hơn nữa hiệu quả tận dụng nguồn lực sẵn có của các chủ thể trong hệ sinh thái. Mỗi trường đại học, mỗi tập đoàn, mỗi tổ chức hỗ trợ cần hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của riêng mình, trong đó chú trọng phát triển nguồn nhân lực có kinh nghiệm trong điều hành, quản trị; kết nối các mạng lưới chuyên gia, cựu sinh viên, đưa các kết quả nghiên cứu đến gần hơn với doanh nghiệp và khách hàng, đẩy mạnh nghiên cứu mang tính ứng dụng, xuất phát từ quan điểm và nhu cầu của khách hàng.

“Và trên hết, chúng ta cần liên kết các hệ sinh thái này lại với nhau để tạo ra nguồn lực dồi dào cho khởi nghiệp sáng tạo”, Thứ trưởng Bộ KH&CN nhấn mạnh.

Phiên thảo luận “Thúc đẩy hợp tác các nguồn lực hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong nước và quốc tế” tại Diễn đàn. Ảnh: Hoàng Giang

Làm rõ hơn về vấn đề nguồn nhân lực, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cho rằng, chúng ta vẫn còn thiếu nhân lực cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo hiện nay. Bởi nhân lực cho hệ sinh thái này không chỉ là những người khởi nghiệp, mà còn là các nhà tư vấn, các chuyên gia và các chủ doanh nghiệp thành công quay lại hỗ trợ cho khởi nghiệp...

“Nếu có đủ các nhân lực này chúng ta mới hoàn thiện được hệ sinh thái và có đủ nguồn lực hỗ trợ cho hệ sinh thái phát triển. Được sự chỉ đạo của Chính phủ, chúng tôi đang xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý để phát triển hệ sinh thái này, nhưng trực tiếp thực hiện phải là cộng đồng doanh nghiệp”, Thứ trưởng Trần Văn Tùng nói.

Đối với việc thu hút các nguồn lực tại nước ngoài, Thứ trưởng Trần Văn Tùng cho rằng, Chính phủ đang có những chính sách thu hút tổng thể cũng như những chương trình hỗ trợ cụ thể cho việc thu hút các nguồn lực từ nước ngoài - những người có cơ hội tiếp xúc với công nghệ kỹ thuật cao về nước để hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong nước.

Tuy nhiên không dừng lại ở việc đào tạo kiến thức cho nguồn nhân lực, Thứ trưởng Bộ KH&CN cho biết cần bổ sung những kỹ năng phát triển thị trường cho các start-up.

Bởi thực tế các dự án nghiên cứu của các nhà khoa học chỉ dừng lại ở nghiên cứu sản phẩm, chứ không thể tiến hành đưa sản phẩm ra thị trường. Do đó, cần giai đoạn phía sau là đưa ra sản phẩm, thương mại sản phẩm đó với các yếu tố đủ sức cạnh tranh. Bộ KH&CN đã có các chương trình đào tạo kiến thức phát triển thị trường cho các start-up.

Trong khi đó, bà Ngô Thị Minh, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết, việc đổi mới giáo dục đã được thực hiện tiên phong và mạnh mẽ. Bộ GD&ĐT cũng phối hợp với các Bộ ngành kết nối thực hiện các chương trình.

Bà Caitlin Wiesen, đại diện thường trú Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) lại nhấn mạnh cần có sự ươm tạo, cố vấn cho các start-up phát triển các ý tưởng khởi nghiệp.

“Đặc biệt câu chuyện kết nối cần được thực hiện giữa các start-up, kết nối giữa các tổ chức trong và ngoài nước, tạo ra các sản phẩm quan trọng mang ý nghĩa xã hội, hỗ trợ cho cộng đồng ví dụ như nhiều sản phẩm tuyệt vời của các doanh nghiệp khởi nghiệp được phát triển ngay trong tâm dịch COVID-19”, bà Caitlin Wiesen chia sẻ.

Đại diện UNDP khẳng định phải có vườn ươm, có chương trình đổi mới sáng tạo trong chương trình đào tạo cùng những chương trình sáng kiến để hỗ trợ các start-up, không chỉ ở trung ương mà còn ở các địa phương.

Hoàng Giang