Một số biện pháp giáo dục, rèn luyện nâng cao đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay

Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn coi con người là vốn quý nhất, là mục tiêu, động lực, là nhân tố quyết định thành bại của sự nghiệp cách mạng và phát triển con người toàn diện là nhiệm vụ trung tâm của cả hệ thống chính trị. Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Đẩy mạnh giáo dục ĐĐCM, làm cho mỗi cán bộ, đảng viên thấy rõ bổn phận và trách nhiệm của mình, luôn vững vàng trước khó khăn, thách thức và không bị cám dỗ bởi vật chất, tiền tài, danh vọng”. Đồng thời khẳng định trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Trong đó coi trọng việc đẩy mạnh giáo dục ĐĐCM, thực hiện thường xuyên, sâu rộng, có hiệu quả việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện các nhiệm vụ chính trị. Thông qua việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho mỗi cán bộ, đảng viên góp phần tạo nên sức mạnh cho Đảng, để Đảng vượt qua mọi khó khăn, thách thức, lãnh đạo Nhân dân hoàn thành mọi nhiệm vụ chính trị.

Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng nói chung và giáo dục, rèn luyện nâng cao đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên đã có nhiều chuyển biến góp phần siết lại kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, tạo được chuyển biến tích cực bước đầu trong việc ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong Đảng, khắc phục một số hạn chế, khuyết điểm trong công tác cán bộ và trong việc thực hiện các nguyên tắc tắc tổ chức và sinh hoạt đảng.

Tuy nhiên, Đại hội XIII của Đảng cũng thẳng thắn thừa nhận: “Một bộ phận cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, ngại khó, ngại khổ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Điều đó đã gây ra dư luận xấu trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng, làm giảm sút lòng tin của Nhân dân, tổn hại đến mối quan hệ giữa Đảng với nhân dân, hạ thấp sức chiến đấu và vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng.

Trong điều kiện hiện nay, để nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội thực dụng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên phải tiến hành đồng bộ nhiều chủ trương, giải pháp khác nhau với nỗ lực lớn và quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Trước hết, cần quán triệt sâu sắc và thực hiện tốt một số biện pháp chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục đẩy mạnh việc nghiên cứu, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng trong đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Đây là biện pháp quan trọng hàng đầu nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, củng cố trận địa chính trị, tư tưởng, làm cơ sở cho việc tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, phòng, chống chủ nghĩa cá nhân, củng cố và giữ vững niềm tin của nhân dân, của cán bộ, đảng viên đối với Đảng, với chế độ.

Hiện nay, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa của nhân dân ta đang diễn ra trong bối cảnh trong nước và quốc tế diễn biến hết sức phức tạp. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh đang bị các thế lực phản động tiến công từ nhiều hướng nhằm xuyên tạc, phủ nhận chân lý và sức sống của nó. Trong bối cảnh đó, một bộ phận cán bộ, đảng viên nhận thức không đầy đủ, thiếu sâu sắc, thậm chí sai lệch bản chất cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh dẫn đến thái độ, động cơ không đúng đắn. Để tiếp tục giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên đạt hiệu quả, việc quán triệt, học tập phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, chặt chẽ, có kế hoạch cụ thể, khoa học, sát với đặc điểm, tình hình nhiệm vụ, chức trách và nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên.

Các cấp ủy, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp cần phải tiến hành đồng bộ, vận dụng tổng hợp các hình thức, phương pháp, đặc biệt phải kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức, cán bộ và công tác chính sách để quản lý giáo dục, rèn luyện đảng viên, kể cả đảng viên giữ cương vị chủ trì, chủ chốt. Kết hợp chặt chẽ giữa việc tổ chức học tập của tổ chức đảng với việc tự học tập, rèn luyện của cán bộ, đảng viên.

Hai là, nâng cao chất lượng, hiệu quả tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng.

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá rất cao vai trò của tự phê bình và phê bình. Theo Người, “thang thuốc hay nhất là tự phê bình và phê bình” và phải “luôn luôn dùng và khéo dùng cách phê bình và tự phê bình thì nhất định khuyết điểm sẽ hết dần, ưu điểm nhất định thêm lên và Đảng ta nhất định thắng lợi” (7). Quán triệt tinh thần ấy, Đảng ta xác định phải đẩy mạnh tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng. Đồng thời phải từng bước: “Hoàn thiện và thực hiện nghiêm cơ chế kiểm soát quyền lực, ngăn ngừa sự lạm quyền, vi phạm kỷ luật, kỷ cương” (8).

Thông qua tự phê bình và phê bình để đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, tham nhũng, lãng phí và những biểu hiện tiêu cực, lạc hậu trong đội ngũ cán bộ, đảng viên. Gắn kết quả kiểm điểm tự phê bình và phê bình với xem xét tư cách đảng viên; với phân loại, cất nhắc, bổ nhiệm, sử dụng cán bộ, bình xét thi đua, khen thưởng hàng năm. Các cấp ủy, tổ chức đảng phải thường xuyên kiểm tra, rút kinh nghiệm về tự phê bình và phê bình, xem xét sự chuyển biến, tiến bộ về đạo đức, lối sống của đội ngũ cán bộ, đảng viên sau tự phê bình và phê bình. Kiên quyết nói không với biểu hiện nhận thức đơn giản, làm qua loa, chiếu lệ, hình thức chủ nghĩa; đồng thời, chống những biểu hiện hữu khuynh, không dám phê bình, nể nang né tránh, tâng bốc lẫn nhau hoặc lợi dụng phê bình và tự phê bình để đả kích, hạ bệ lẫn nhau, gây mất đoàn kết nội bộ.

Ba là, tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng trong đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Chủ nghĩa cá nhân là căn nguyên của những yếu kém trong tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị các cấp từ trước đến nay, là “mảnh đất tốt” để các thế lực thù địch gieo mầm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; là “căn bệnh mẹ” đẻ ra các căn bệnh con và những thói hư, tật xấu trong cán bộ, đảng viên. Chống chủ nghĩa cá nhân là cuộc đấu tranh lâu dài, gian khổ, không được nóng vội, chủ quan nhưng cũng không trần trừ, do dự. Phải kết hợp đồng bộ nhiều biện pháp, phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi tổ chức, lực lượng, mọi cá nhân và cộng đồng xã hội. Trước hết, cần tập trung thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, mở rộng dân chủ đi đôi với tăng cường kỷ luật, kỷ cương; chống mọi biểu hiện độc đoán, gia trưởng, mất dân chủ, dân chủ hình thức, dân chủ vô chính phủ. Tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện quy chế làm việc của các cấp ủy, xác định rõ về mối quan hệ giữa tập thể lãnh đạo với cá nhân phụ trách; quyền hạn đi đôi với trách nhiệm và đề cao trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu, của cán bộ chủ trì, chủ chốt theo hướng “tăng quyền lực tập thể, gắn trách nhiệm cá nhân người đứng đầu”.

Đồng thời, phải tăng cường hướng dẫn, kiểm tra thực hiện nghiêm quy định những điều đảng viên không được làm và các quy chế, quy định về kinh tế, tài chính, xây dựng cơ bản, mua sắm trang bị… Làm tốt công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, công tác thanh tra của chính quyền và giám sát của các tổ chức quần chúng, giúp cán bộ, đảng viên giữ gìn phẩm chất người cộng sản trong điều kiện và môi trường mới. Kiên quyết xử lý những cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng vi phạm nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ; nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Những đảng viên vi phạm điều cấm, tham ô, tham nhũng, thoái hóa, biến chất, sa đọa về đạo đức, lối sống phải được xử lý nghiêm khắc, đúng tính chất mức độ, đúng quy định, không được xử lý “nhẹ trên nặng dưới”, cán bộ, đảng viên càng ở cương vị cao, trọng trách lớn nếu vi phạm càng phải xử lý nghiêm.

Đại hội XIV của Đảng dự kiến được tiến hành vào quý I năm 2025 đây là một sự kiện chính trị rất quan trọng. Đại hội được tiến hành vào thời điểm đất nước ta trải qua 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, 35 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Cương lĩnh 1991), trong đó có gần 15 năm thực hiện Cương lĩnh (bổ sung, phát triển 2011) và 5 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021 - 2030, hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Đảng vào năm 2030 và kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập nước vào năm 2045. Trong bất cứ giai đoạn cách mạng nào, ở bất kỳ lĩnh vực, địa phương nào, cán bộ bao giờ cũng đóng vai trò quyết định; công tác cán bộ không chỉ là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng mà còn là mắt xích trọng yếu trong toàn bộ hoạt động của Đảng, nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng. Không phải ngẫu nhiên mà Bác Hồ bắt đầu chuẩn bị thành lập Đảng bằng việc đào tạo và huấn luyện cán bộ. Vì vậy, tăng cường giáo dục, rèn luyện nâng cao đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên là một nhiệm vụ rất quan trọng, một nội dung trong công tác xây dựng đội ngũ đảng viên góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; phòng ngừa, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, xây dựng Đảng ta thực sự “là đạo đức, là văn minh”.

Tài liệu tham khảo

1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.184.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.92.
3. Nguyễn Phú Trọng (2023), Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực góp phần xây dựng Đảng ta và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội.