Ngành Thuế ghi dấu ấn năm 2023 với 10 sự kiện nổi bật

1.  Hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2023

Năm 2023, dự báo trước những khó khăn của nền kinh tế sẽ tiếp tục ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất kinh doanh, Tổng cục Thuế đã chủ động tham mưu để Quốc hội, Chính phủ ban hành những chính sách hỗ trợ về thuế. Đồng thời, xác định đây là các giải pháp cấp bách, căn cơ, ngành Thuế khẩn trương tổ chức thực hiện chính sách hiệu quả, từ đó hỗ trợ kịp thời giúp người dân và cộng đồng doanh nghiệp (DN) sớm vượt qua khó khăn phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh.

Với sự chủ động, linh hoạt và quyết tâm của toàn ngành Thuế, kết quả tổng thu ngân sách năm 2023 do cơ quan thuế quản lý đến thời điểm ngày 20/12/2023 đạt 1.396.430 tỷ đồng, đạt 101,7%  dự toán. Tổng số thu năm 2023 ước đạt và vượt mức chỉ tiêu được Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính giao khoảng 5,5% dự toán, bằng 95,4% so với thực hiện năm 2022. Kết quả này cho thấy ngành Thuế đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị, góp phần quan trọng vào đảm bảo cân đối lớn về tài chính - ngân sách của Nhà nước, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội của đất nước.

2. Triển khai chính sách thuế hỗ trợ kịp thời cộng đồng DN và người dân

Ngay từ đầu năm, ngành Thuế đã chủ động đề xuất tham mưu ban hành và triển khai các chính sách gia hạn, miễn giảm thuế, tiền thuê đất để kịp thời hỗ trợ người dân và DN. Tổng quy mô các giải pháp hỗ trợ về thuế năm 2023 là 165.026 tỷ đồng, trong đó, số tiền thuế, tiền thuê đất thuộc diện được gia hạn là 106.946 tỷ đồng; số tiền thuế, tiền thuê đất được miễn, giảm là  58.080 tỷ đồng. Từ đó, kịp thời khôi phục, phát triển sản xuất kinh doanh đem lại lợi ích cho cộng đồng DN, người dân và có đóng góp quan trọng vào nguồn thu ngân sách, góp phần vào ổn định kinh tế vĩ mô, an sinh xã hội.

3. Đẩy nhanh tiến trình triển khai Chiến lược cải cách hệ thống thuế   

Thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 ban hành kèm theo Quyết định số 508/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục Thuế đã trình Bộ Tài chính ban hành Chương trình hành động triển khai thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 và Kế hoạch cải cách hệ thống thuế đến năm 2025.  Để đảm bảo xuyên suốt, thống nhất và tuân thủ theo định hướng mục tiêu đã đề ra, Tổng cục Thuế thành lập Ban chỉ đạo triển khai thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 tại Tổng cục Thuế và tại các Cục Thuế để tăng cường công tác tham mưu cho UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phối hợp chỉ đạo triển khai thực hiện công tác cải cách hệ thống thuế đến năm 2030.

4. Ngành Thuế tiên phong trong công tác chuyển đổi số

Năm 2023 đánh dấu bước tiến dài trong tiến trình chuyển đổi số công tác quản lý thuế, như: Triển khai Bản đồ số hộ kinh doanh; vận hành hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử (HĐĐT) dựa trên cơ sở phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) để tăng cường quản lý thuế, quản lý hóa đơn, kiểm soát, kiểm soát chặt chẽ, phòng, chống gian lận trong hoàn thuế, phát hiện nhanh các trường hợp gian lận; Triển khai số hóa công tác quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử (TMĐT), kinh doanh trên nền tảng số và triển khai mở rộng chương trình HĐĐT từ máy tính tiền, sử dụng HĐĐT đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.

Tiếp nối 2 năm liên tiếp (2021-2022) Tổng cục Thuế được Bộ Thông tin và Truyền thông tôn vinh là đơn vị dẫn đầu trong chuyển đổi số. Năm 2023, Tổng cục Thuế tiếp tục được Bộ Thông tin và Truyền thông tôn vinh “Dịch vụ khai thuế Giá trị gia tăng đối với phương pháp khấu trừ đối với hoạt động sản xuất kinh doanh” là một trong 4 dịch vụ công trực tuyến xuất sắc đáp ứng tốt nhất các tiêu chí “toàn trình” và “toàn dân”. Đặc biệt, với việc lựa chọn 19 ứng dụng do các Cục Thuế tự nghiên cứu xây dựng phát triển, ngành Thuế đã cho thấy công tác ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý là bước cụ thể hóa mục tiêu chuyển đổi số toàn diện của Bộ Tài chính và của Chính phủ.

5. Quốc hội thông qua Nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu

Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam, tạo mức độ tin tưởng giữa các Tập đoàn đa quốc gia trong việc tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam, Bộ Tài chính đã giao Tổng cục Thuế chủ trì nghiên cứu đánh giá tác động và tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xây dựng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu.

Ngày 29/11/2023, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua  Nghị quyết số 107/2023/QH15 của Quốc hội về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu (thuế tối thiểu toàn cầu).

Đây là một bước đi cần thiết và với việc áp dụng từ ngày 01/01/2024, Việt Nam khẳng định vị thế và quyền đánh thuế của quốc gia, góp phần tăng cường hội nhập quốc tế và đưa hệ thống thuế theo sát với thông lệ quốc tế. Theo đó, Việt Nam sẽ áp dụng 2 quy định: Quy định tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu IIR áp dụng đối với các Tập đoàn của Việt Nam có đầu tư ra nước ngoài và Quy định thuế tối thiểu bổ sung nội địa đạt chuẩn (QDMTT) áp dụng đối với các Tập đoàn đa quốc gia có hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam.

6. Đồng hành và tôn vinh người nộp thuế nỗ lực vượt khó và có đóng góp lớn vào NSNN

Thực hiện phương châm “Lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ”, ngành Thuế đã phát triển thêm các phương thức tuyên truyền, hỗ trợ dựa trên nền tảng số để mở rộng diện tiếp cận với người nộp thuế (NNT). Đặc biệt, trước những diễn biến khó khăn kéo dài của nền kinh tế, ngành Thuế cả nước đã kịp thời tôn vinh, biểu dương hàng ngàn DN, doanh nhân nỗ lực vượt khó chấp hành tốt pháp luật thuế và có đóng góp lớn cho NSNN.

Cùng với việc công bố danh sách xếp hạng 1.000 DN nộp thuế TNDN lớn nhất Việt Nam, Tổng cục Thuế đã tổ chức Hội nghị biểu dương NNT tiêu biểu có đóng góp lớn vào NSNN giai đoạn 2020-2022. Việc biểu dương kịp thời các DN, doanh nhân, không chỉ thể hiện sự trân trọng của cơ quan thuế đối với đóng góp của cộng đồng DN với sự nghiệp thu ngân sách, mà còn tạo sự lan tỏa, dẫn dắt những NNT khác nỗ lực vươn lên, chấp hành tốt chính sách pháp luật thuế.

7. Số thu ngân sách tăng mạnh trong lĩnh vực TMĐT và kinh doanh trên nền tảng số

Ngành Thuế tiếp tục đạt được nhiều kết quả trong công tác quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT và các nhà cung cấp nước ngoài (NCCNN). Thống kê đến nay, đã có 74 NCCNN đăng ký, khai thuế và nộp thuế qua Cổng thông tin điện tử (TTĐT) dành cho NCCNN. Tổng số thuế các NCCNN đã nộp là 8.096 tỷ đồng, trong đó đã có 6.896 tỷ đồng khai, nộp trực tiếp qua qua Cổng TTĐT và 1.200 tỷ đồng do các bên Việt Nam khấu trừ nộp thay.

Đối với Cổng thông tin TMĐT, tính đến cuối năm 2023, đã ghi nhận 357 sàn giao dịch TMĐT cung cấp thông tin. Số thuế kê khai của các DN và cá nhân có hoạt động kinh doanh trên sàn giao dịch TMĐT trong năm 2023 đã tăng so với cùng kỳ năm 2022. Trong năm 2023, số thu từ TMĐT đối với các tổ chức, cá nhân trong nước đạt 536,5 tỷ đồng. Đồng thời, cơ quan thuế đã tiến hành truy thu, xử lý vi phạm đối với 179 DN và 1.061 cá nhân có hoạt động kinh doanh trên sàn giao dịch TMĐT, với số tiền khoảng 275 tỷ đồng.

8. Khai thác hiệu quả Hệ thống HĐĐT chống mua bán hóa đơn, áp dụng quản lý rủi ro nâng cao hiệu quả chống thất thu NSNN

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý chống thất thu NSNN, Tổng cục Thuế đã nghiên cứu ban hành các quy định, trình quản lý thuế theo cơ chế rủi ro. Tổng cục Thuế đã ban hành Quyết định số 18/QĐ-TCT ngày 12/01/2023 về Quy trình áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế; Quyết định số 86/QĐ-TCT ngày 08/02/2023 về Quy trình thu thập, khai thác thông tin phục vụ quản lý rủi ro; Quyết định số 575/QĐ-TCT ngày 10/5/2023 về Quy trình áp dụng QLRR đánh giá, xác định NNT có dấu hiệu rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn.

Với việc ban hành đồng bộ các cơ chế quản lý rủi ro, nâng cao hiệu quả chống thất thu NSNN, Tổng cục Thuế đã tiến một bước dài trong công tác quản lý rủi ro đối với tổ chức, DN và hộ gia đình, cá nhân kinh doanh.

9. Cải cách TTHC và triển khai ứng dụng quản lý dữ liệu tập trung về công tác cán bộ toàn ngành 

Ngành Thuế đẩy mạnh triển khai công tác cải cách thủ tục hành chính (TTHC) toàn diện, hiệu quả, tạo môi trường sản xuất kinh doanh thuận lợi, công bằng, minh bạch cho cộng đồng DN. Đến nay, số TTHC tiếp tục được cắt giảm từ 304 xuống còn 235 thủ tục và được cập nhật công khai lên Cổng dịch vụ công Quốc gia và trên các Cổng/Trang TTĐT của cơ quan thuế.

Triển khai Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đối số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 theo Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 6/1/2022 của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục Thuế đã đẩy mạnh công tác phối hợp với Bộ Công an triển khai chuẩn hóa thông tin mã số thuế cá nhân và cơ sở dữ liệu dân cư để thống nhất sử dụng mã định danh cá nhân làm mã số thuế. 

Để thống nhất công tác quản lý dữ liệu tập trung về công tác cán bộ trong toàn ngành, Tổng cục Thuế triển khai ứng dụng số hóa hồ sơ để thuận lợi trong quản lý và thống nhất cơ sở dữ liệu phục vụ công tác chỉ đạo điều hành tổ chức bộ máy, biên chế, đào tạo, luân chuyển, điều động, chuyển đổi vị trí công tác cán bộ, công chức, viên chức trong toàn ngành.  

10. Việt Nam là thành viên thứ 147 Hiệp định đa phương về hỗ trợ hành chính thuế

Ngày 22/3/2023 tại Paris, Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) đã tổ chức lễ ký Hiệp định đa phương về hỗ trợ hành chính thuế (MAAC) với Việt Nam. MAAC được OECD và Hội đồng châu Âu (EC) cùng phát triển vào năm 1988 và được sửa đổi bởi Nghị định thư năm 2010 để mở rộng cho các nước không phải thành viên OECD, Liên minh châu Âu (EU) được tham gia ký MAAC. Đây là một khuôn khổ pháp lý quốc tế đa phương toàn diện nhất hiện nay, quy định bao quát các hình thức hợp tác quốc tế về hành chính thuế để giải quyết tình trạng trốn thuế, tránh thuế và các hình thức không tuân thủ khác, từ đó tăng cường hợp tác quốc tế trong trao đổi thông tin thuế. Đồng thời, giúp gia tăng nhanh chóng mạng lưới trao đổi thông tin thuế với các bên tham gia.